چگونه گله های پولت مناسب و با کیفیت را تشخیص دهیم؟ (این بخش: بیماری QX چیست - خطر گله های Mg مثبت چیست؟) ,

با سلام. پیرامون نرسیدن به پیک تولید مناسب در پولت های اسیب دیده از واریانت Qingdao چینی برونشیت عفونی بنام QX :
بنده به عنوان مدرس در دو دانشگاه و مولف چند جلد کتاب در زمینه پولت و تخمگذار ( که چاپ چند باره آنها نشان از توان علمی انها داشته است) و بواسطه تجریباتی که در کار با نژادهای مختلف در استان های مختلف دارم. و در اکثر استان ها کار مشاوره را دنبال میکنم. لازم دانستم بر اساس مشاوره هایی که با دو کلینیسن پر سابقه کشور داشتم مختصری در مورد مشکل پیش امده بین این عزیزان که اکثرا از دوستان هستند، عرضه بدارم:
- مسایل پیش امده مربوط به نژاد خاصی نیست کما اینکه در نژاد هایلاین هم به پیک مناسب تولید نرسیدن رو چند سال پیش مشاهده کردیم که نهایتا مشخص شد ناشی از واریانت QX بیماری برونشیت بوده است.
مضافا اینکه برای تمامی گله های پولتی که قرار بر خرید دارید یا اقدام برای فروش میشود میبایست آزمایش کیوایکس صورت گرفته و ضمیمه پرونده به انضمام نتایج سرولوژی برونشیت، انفلوانزا و نیوکاسل شده باشد.--***- بهترین زمان اخذ تست QX زیر 1 ماهگی ست.
عامل این بیماري انتقال مادري (عمودي) ندارد و روش معمول انتشار این ویروس، انتقال مستقیم آن از طریق هوا و مدفوع است.  --- * پس گله مادری تخمگذار به هیچ عنوان 🔸دخیل در ابتلا جوجه نخواهد بود.
قابل توجه است که درگیري دستگاه تناسلی ماکیان به ویروسهاي برونشیت عفونی به دو شکل است. 1 -شکل رایج درگیري که درمرحله تخمگذاري است و خود دو حالت دارد: الف - ابتلا بعد از پیک
تولید (شکل کلاسیک) که گله درگیر، 10 تا 40 درصد کاهش تولید از خود نشان داده و بازگشت گله به ظرفیت کامل تخمگذاري ممکن است 4 تا 6 هفته به طول انجامد ولی هیچگاه به تولید استاندارد مورد انتظار باز نخواهد گشت و ب - ابتلا قبل از پیک تولید که در این حالت میزان تولید به 40 تا 60 درصد رسیده وگله به پیک تولید نمیرسد.
2 -شکل کمتر رایج بیماري، درگیري دستگاه تناسلی جوجه هاي تخمگذار(پولت) در طی* 10 روز اول زندگی با برخی ازسویه هاي برونشیت عفونی که متعاقب این عفونت، اویدوکت دچار رشد غیرطبیعی میگردد. ممکن است قسمتی تا تمام اویدوکت رشد نکند. درچنین وضعیتی به هنگام بلوغ، پرنده مبتلا به طورطبیعی زرده گذاري میکند ولی زرده توسط مجرایی که بد شکل شده گرفته نشده و به داخل حفره بطنی می‌افتد. اینگونه پرندگان تظاهر مرغ تخمگذار را داشته ولی تخم نمیگذارند. به اینگونه پرندگان تخمگذار کور یا کاذب ( بلیند لایر ) گویند.
بنابراین مشاهده موارد ابتلا در چند استان مختلف کشور و با منشا مشترک پولت و خرید از یک گله پولت موید ابتلا در دوره پرورش بوده است.
* متعاقب درخواست عزیزان به اعلام نظر کارشناسی گله های ی که به پیک مناسب دست نیافته اند، توجه نمایید که واریانت QX برونشیت عفونی به دستگاه تولید مثلی پولت هاي جوان حمله میکند ومنجر به انسداد ناقص اویدوکت میشود. در این حالت فعالیت تخمدان عادي است و فولیکولها روي تخمدان دیده میشوند و استخوان لگن نیز باز شده ومهبل براي
عبورتخم مرغ آماده است اما اویدوکت اجازه عبور تخم مرغ را نمیدهد * بنابراین ندرتا قادر به تشخیص و جداسازی پرنده هایی که تخم گذاری نمیکنند خواهید بود. ( لیکن تنها وجه تشخیص ظاهری این پرندگان وضعیت پاندولی محوطه شکمی یا در اصطلاح پنگونی شدن انهاست: بواسطه ریزش زرده در محوطه بطنی و ایجاد کیست های اویدوکت)
* - شدت این آسیب به اویدوکت بستگی به سن ابتلاء و وضعیت ایمنی پرنده دارد.
*نکته قابل توجه برای پرورش دهندگان پولت:
از آنجاییکه برخی از سروتیپ هاي ویروس برونشیت عفونی توانایی ایجاد ایمنیت متقاطع علیه سایر سروتیپها و واریانتهاي ویروس را دارا هستند، دامپزشکان در نواحی که درگیر دو یا چند سروتیپ و واریانت بیماریزاي ویروس برونشیت عفونی است، براي ایجاد ایمنیت وسیع الطیف، از دو نوع سروتیپ مناسب ویروس برونشیت عفونی در برنامه واکسیناسیون استفاده نمود. به عنوان مثال می‌توان با استفاده از یک واکسن ماساچوست به صورت اسپري درشت قطره در یک روزگی و یک واکسن B793 در 14
روزگی تا حدود 80 %احتمال درگیري با واریانت QX را در مزارع پرورش کاهش داد.
***نکته قابل توجه برای مرغداران مرغ تخمگذار:
ازمایشات سرولوژی بیانگر واریانتهای QX بیماری برونشیت نیستند و میبایست PCR اخذ گردد)
- - ---------------------------------------------------------------------------------

مسله بعدی : خطر گله های پولت تخمگذار MGمثبت چیست؟
مرغداران عزیز و خریداران پولت های تخمگذار توجه نمایند، وضعیت شیوع مایکوپلاسما در برخی مناطق و استان ها در گله های مادر گوشتی وخیم گزارش شده است و به علت انتقال سریع این بیماری
اخیر چند مورد گله پولت MG مثبت به مرغداران بی خبر فروخته شده است. لذا در اخذ آزمایشات سلامت گله این نکته را نیز مد نظر قرار دهید.
گله های MG مثبت مشکلات ثانویه ای را ایجاد مینمایند:��
این بیماری می‌تواند حساسیت پرنده نسبت به عفونتهای ویروسی (ND,IBD,ILT,IB) و حتی نسبت به واکسن های زنده را افزایش دهد. مایکوپلاسماها همچنین ایجاد عفونت های باکتریایی را تسهیل کرده و عفونت هایی نظیر عفونت های ای کولایی (E.Coli) (کولی سپتی سمیا)، هموفیلوس پاراگالیناروم ( کویزای عفونی ) و احتمالا" پاستورلامولتوسیدا ( وبای طیور) بروز خواهد کرد. بنابراین بهتر است از پیشرفت مایکوپلاسمای بالینی جلوگیری کرد، چرا که درمان عفونت های ثانویه ای نظیر ای کولای سخت تر بوده و ممکن است درمان های اضافه دیگری نیز نیاز داشته باشند، و همچنین خسارات حاصله از بیماری در مراحل بعدی تولید بیشتر است.
در گله هایی که امنیت زیستی (همچون قرنطینه) ضعیف باشد در آن صورت این بیماری می‌تواند از یک گله به گله دیگر نیز منتقل شود. متاسفانه مدت زمان زنده مانی این باکتری در خارج از بدن موجودات زنده به آن اندازه است که بتواند خود را از طریق کفش و لباس کارکنان و بازدیدکنندگان مرغداری به پرندگان سالم منتقل نماید. بنابراین حفظ امنیت زیستی و جلوگیری از تردد کارکنان یک مرغداری به مرغداری دیگر بسیار اهمیت دارد.
شاخص ترین علامت ابتلا به این بیماری تورم سینوس ها (swollen sinuses) است. بنابراین گاها به آن بیماری سینوزیت عفونی نیز اطلاق می‌شود.
در جوجه ها بیماری مایکوپلاسما گالی سپتیکوم اصولا یک بیماری تنفسی است، در نتیجه علایم بالینی ابتلا به آن در دستگاه تنفسی قابل رویت است. به طوری که عفونت در نای، مشاهده ترشحات بینی ( nasal discharge) و سرفه از علایم آن است. متاسفانه این بیماری میتواند با بیماری های عفونتی دیگر همچون عفونت با اشریشیا کولی توام شود که منجر به افزایش وخامت اوضاع و تلفات در سالن مرغداری شود. اما چنانچه درگیری با مایکوپلاسما گالی سپتیکوم با سایر بیماریهای عفونی باکتریایی توام نشود، انتظار داریم که تلفات مرغداری به دلیل MG کم باشد اما متاسفانه در اثر ابتلا به این بیماری، مصرف خوراک پرندگان کاهش یافته و تولید مرغداری کاهش می‌یابد به طوری که در جوجه های گوشتی رشد پرنده و در مرغ های تخمگذار تولید تخم مرغ تنزل می‌یابد. یکی از مشکلات ابتلا به این بیماری این است که مایکوپلاسما گالی سپتیکوم میتواند حالت مزمن به خود گرفته و هفته ها در سالن حضور داشته باشد.
مایکوپلاسماها ارگانیسم هایی شبه باکتری هستند که دیواره سلولی نداشته و غشای پلاسمایی سه لایه ای دارند. تا به حال 22 گونه از جنس مایکوپلاسما از طیور اهلی جدا شده اند که فقط چهارگونه از آنها برای طیور اهلی بیماریزا بوده اند:
- مایکو پلاسما گالی سپتیکوم ( Mg )، مایکوپلاسما سینوویه (Ms) برای جوجه ها و بوقلمون ها و مایکوپلاسما ملا گریدیس (Mm) و مایکوپلاسما آیوا (Mi) برای بوقلمون ها.

🔸علایم کلینیکی معمول، در پرنده های مبتلا بیشتر مربوط به درگیری دستگاه تنفسی بوده و شامل کوریزا، عطسه، رال های مرطوب و تنفس با دهان نیمه باز می‌باشند.

🔸پرندگان تلف شده عموماً رشد کمی داشته و وضعیت فیزیکی آنها مناسب نیست که دال بر حضور یک بیماری مزمن در گله است. التهاب و ترشحات موکوس در مجاری بینی و سینوس‌ها نیز وجود دارند. اغلب کیسه‌های هوائی ضخیم و کدر می‌باشند که شدت این ضایعه می‌تواند از موارد خفیف به صورت کدورت کیسه‌های هوایی تا در موارد شدید به صورت التهاب چرکی فیبرینی دیده شود.

🔸تشخیص بیماری عموما توسط آزمایش‌های سرمی و سریع بر روی لام صورت می‌گیرد. در صورتی که جواب آزمایش مثبت بود سیاست حذف در مورد گله‌های مادر و درمان برای گله‌های تخم‌گذار و گوشتی توصیه می‌شود.


چند سنی بودن مزارع مرغ مادر تجارتی ریشه کنی مایکوپلاسما در این بخش از صنعت طیور را غیرعملی می‌سازد. اخیرا" افزایش عفونتهای Mg، در مادرهایی که مواجه با عفونتهای محیطی بوده اند، دیده شده است.

⚫️ اعمال بیوسکوریتی جهت ممانعت از بروز امری بسیار ضروری و مهم است.

ناقلان احتمالی این بیماری عبارتند از:
پرندگان وحشی، گله های طیوری که در همسایگی قرار دارند، گرد وغبار، کرم ها، حشرات و مگس .
فقدان دیواره سلولی باعث شده است که این باکتریها فقط در بدن میزبانان (پرندگان مثلا ) و همچنین محیط های کشت ویژه رشد و تکثیر یابند. مطالعات نشان داده است که مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند به 💥مدت ۳ روز در مدفوع پرندگان زنده بماند.
چنین زمان زنده مانی، این فرصت را به باکتری ها میدهد که بتوانند از طریق وسایل آلوده و افراد (انتقال عمودی) گله های سالم را آلوده کند. بنابراین بهتر است که 🔴از امانت دادن وسایل و آوردن امکانات از سایر مرغداری ها اجتناب کنبم.

در مورد کسانی که علاقه به پرندگان خانگی و زینتی دارند ذکر این نکته حایز اهمیت است که خریداری پرندگان از بازارهای محلی (برای پرندگان زینتی) میتواند یک کار پر ریسک یا پر خطر در زمینه انتقال این بیماری به سایر پرندگان باشد.
از نظر رفتار شناسی پرنده مبتلا در یک حالت افسردگی به سر خواهد برد. در چنین شرایطی ممکن است که پرنده به سختی نفس بکشد و صدای سرفه شنیده میشود. در بوقلمون ها ممکن است عفونت با میکوپلاسما گالی سپتیکوم به همراه علایم عصبی و گردن پیچ باشد.
برخی از عزیزان گمان میکنند که فقط آنفلوآنزا و نیوکاسل از پرندگان وحشی منتقل می‌شود و این درحالی است که مایکوپلاسما گالی سپتیکوم نیز میتواند از طریق پرندگان وحشی به پرندگان اهلی منتقل گردد.
- اولین قدم جهت پیشگیری، خرید جوجه یک روزه یا پرنده از مزارعی است که فاقد این بیماری هستند
- عدم رد و بدل کردن و یا امانت دادن وسایل مرغداری به همدیگر
- کاهش حداقلی تعداد بازدید کنندگان از مرغداری
- امنیت زیستی را با نهایت قدرت رعایت کنید و خود را درگیر تعارفات معمول نکنید. از ورود رانندگان و افراد غیر مسئول به مرغداری اجتناب کنید.